ျမတ္ႏိုး

ႏုိင္ငံတကာျပစ္မႈဆုိင္ရာ ႏွစ္ပတ္လည္ညီလာခံမွာ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြး

ႏိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ တရားရံုးICC တည္ရွိရာ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ The Hague ၿမိဳ႔မွာ ICC အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရ ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ လူထုအသင္းအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္း ၂,၅၀၀ ေက်ာ္ ပါ၀င္တဲ့ CICC အဖြဲ႔ရဲ႔ (၈) ႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀းကို ႏို၀င္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ကေန ၂၈ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပေနပါတယ္။ မေန႔က စေနေန႔ စည္းေ၀းပြဲမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာစစ္အစုိးရ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ဘဲနဲ႔ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပဖို႔မသင့္ေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႔ က်ဴးလြန္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းစစ္ေဆးဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း အာရွေဒသလူမႈအသင္းအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီအဖြဲ႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္စံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပထားပါတယ္။

Coalition for the International Criminal Court လို႔ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ တရားရံုး ICC ေပၚေပါက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ (၈) ႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ တရားရံုးရဲ႕ ေရာမဆုိင္ရာ ဥပေဒကို ႏိုင္ငံေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္က စတင္လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ေန႔က စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ရာမွာ ဒီႏွစ္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၁၀ ပါ၀င္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ CICC အဖြဲ႔ အစည္းအေ၀းမွာ ICC ရံုးရဲ႕ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြကို သံုးသပ္ခဲ့တဲ့အျပင္ ျပင္ဆင္မႈတခ်ိဳ႕လည္း လုပ္ဖုိ႔ရွိတယ္လို႔ အစည္းအေ၀းကို ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးေအာင္ထူးက ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာတရားရံုးက ဒီေန႔အခ်ိန္အထိ ဥပေဒအရ ဆိုရင္ေတာ့ မႈခင္း သံုးမ်ိဳးကိုပဲ တရား၀င္ ကိုင္တြယ္လို႔ ရေသးတယ္။ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႔က်င္မႈ၊ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ သံုးမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေနာက္တမ်ိဳး ထပ္ထည့္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကတယ္။ အဲဒါက က်ဴးေက်ာ္မႈ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ က်ဴးေက်ာ္မႈက ဘာလဲဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္။ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုၿပီးေတာ့ လာမယ့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆရတယ္။”

စေနေန႔ အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ အင္ဒိုနီးရွား အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက လူထုအသင္းအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြပါ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ တရားရံုး ေရာမဥပေဒကို အာရွႏုိင္ငံေတြမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေအာင္ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြၾကဖို႔နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒဟာ ကုလသမဂၢ ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတာကို ေထာက္ျပခြင့္ရခဲ့ၿပီး ဒီဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အေျခခံတဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျပည္တြင္းေရး သက္သက္အျဖစ္ မသံုးသပ္ၾကဖို႔ တင္ျပခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ နအဖ က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒထဲမွာ သူတို႔ကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးထားတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ဟာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ (၁၆၇၄)၊ (၁၃၂၅)၊ (၁၈၂၀) ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံမွာလည္း ၁၉၈၃ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ (၅၅၄) နဲ႔ ပယ္ခ်ခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကုိလည္း ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံက ဖြဲ႔စည္းပံုကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သလို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔လုိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ခ်ဥ္းကပ္တဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအေျခခံနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္သင့္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို ခ်ဥ္းကပ္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာရွိတဲ့ အခု လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ရေနတဲ့ အေျခအေန ရပ္ဆုိင္းသြားေအာင္ ႏုိင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကတဆင့္ ႏုိင္ငံတကာ တရားရံုးကို လႊဲေျပာင္းေပးတဲ့ နည္းမ်ိဳးကို စဥ္းစားျခင္းသည္သာလ်င္ လက္ေတြ႔အရ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။”

ဒီလိုတင္ျပမႈေတြကေန ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ အထူးသျဖင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ သေဘာထားေတြကိုပါ သိခြင့္ရခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

“ဒီေဆြးေႏြးခ်က္အေပၚမွာ အက်ိဳးရွိတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ရေနတဲ့ကိစၥေတြကို ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ အေျခခံကေန တင္ျပခ်က္အေပၚမွာ သက္ဆုိင္ရာ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ေတြက ျငင္းႏုိင္တဲ့အေနအထား မရွိဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ သြားေတြ႔ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ တရုတ္ဘက္က အဓိကေျပာေနတဲ့ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာ ပိုင္ဆိုင္မႈဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီက ေတာင္းဆိုလႈပ္ရွားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံနဲ႔ မဆန္႔က်င္ဘူး။ ဒီႏွစ္ခုက ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာကို ရွင္းျပတာရွိတယ္။ ေနာက္တခုက ကမၻာေပၚမွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ရေနတဲ့ အေျခအေနေတြ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားၿပီးေတာ့ ICC ႏုိင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ တရားရံုး ေရာမဥပေဒကို အတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးႏုိင္ဖို႔အတြက္ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံထဲမွာ ရွိေနၿပီ။ အထူးသျဖင့္ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အားေကာင္းတက္ႁကြလာတယ္။ ဒီအေပၚမွာ သူတို႔အစိုးရေတြ ကိုယ္တိုင္ကေနၿပီးေတာ့ မ်က္ေျခမပ်က္ ဆက္လက္ေလ့လာေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူတို႔ စိတ္၀င္စားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီအစည္းအေ၀းကို သူတို႔ ေလ့လာသူ အျဖစ္ တက္ေရာက္တာ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ျပန္လည္ရွင္းျပသြားတာ ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။”

ဒီလို ပညာရွင္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို တရုတ္အစိုးရ ကိုယ္တုိင္က လက္ခံလာတာကို ေတြ႔ရတာမို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တရုတ္အစိုးရရဲ႕ သေဘာထားေတြ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း ဦးေအာင္ထူးက ေျပာပါတယ္။
ေရွ႕ႏွစ္ CICC ရဲ႕ အစည္းအေ၀းကိုေတာ့ အာဖရိကတိုက္မွာ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။