ျမတ္ႏိုး

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။       ။ မေလးရွားေရာက္ ရခိုင္လူမ်ဳိး ဦးေရ ၅ဝ ေက်ာ္သည္္ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း မျပဳဘဲ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္အတြက္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကြာလာလမ္ပူရွိ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး႐ံုး UNHCR သို႔ ယမန္ေန႔ နံနက္ပိုင္းတြင္ သြားေရာက္ဆႏၵျပခဲ့သည္။

မေလးရွားေရာက္ ရခိုင္ဒုကၡသည္မ်ားအား UNHCR က အသိအမွတ္ျပဳ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရန္၊ မေလးရွား အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားရွိ အထိန္းသိမ္းခံ ရခိုင္မ်ားအား UNHCR က ကူညီေျဖရွင္းေပးရန္ႏွင့္ UNHCR ႐ံုးတြင္ ရခိုင္ဘာသာျပန္ ထားရွိရန္ဟူသည့္ အခ်က္ ၃ ခ်က္ကို ဆႏၵျပသူမ်ားက ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကသည္။

“က်န္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြကို ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ UN က ခြဲျခားဆက္ဆံလို႔  ဆႏၵသြားျပၾကတာ။ ၿပီးေတာ့ ေထာင္ေတြနဲ႔ camp ေတြမွာဆိုလည္း UN က မၾကည့္ေပးဘူးဗ်။ လာၾကည့္ရင္ ရခိုင္ဆိုရင္ ခ်န္ထားခဲ့တယ္။ က်န္တဲ့ လူမ်ဳိးဆိုရင္ pass  ေပးလိုက္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ရခိုင္လူမ်ဳိး ဘာသာျပန္ ေလွ်ာက္ေတာ့လည္း မခန္႔ဘူးဗ်ာ။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္စကားနဲ႔ ဘာသာမျပန္ရတဲ့အတြက္ လိုရင္းမေရာက္တာေတြ ရွိတယ္” ဟု ဆႏၵျပပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူ တဦးျဖစ္သည့္ ကိုမင္းမင္းထြန္းက မဇၩိမကို ေျပာသည္။

ေတာင္းဆိုခ်က္ ၃ ခ်က္ ေရးသားထားသည့္ ေပးစာကို UNHCR ႐ံုး တာဝန္ရွိသူတဦးက လက္ခံရယူကာ ၎တို႔႐ံုးအေနျဖင့္ စဥ္းစားေပးမည္ဟု ေျပာဆုိသြားခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မွ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လအတြင္း UNHCR က ရခိုင္မ်ားကိုပါ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ရာမွ  ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ ဒုကၡသည္ေလွ်ာက္ထားခြင့္ပင္ မရေတာ့ေၾကာင္းႏွင့္ မေလးရွားတြင္ UNHCR ၏ ေစာင့္ေရွာက္မႈကို ခံယူလိုသူ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၁ ေသာင္းေက်ာ္ရွိေၾကာင္း ဆႏၵျပသူမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။

မေလးရွားတြင္ ရခိုင္ ဦးေရ ၁၅ဝဝဝ ခန္႔ရွိရာ ၁၇ဝဝ ခန္႔သာ UNHCR အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ရရွိထားၿပီး၊ ၅ဝဝ ခန္႔မွာ ယာယီလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားေၾကာင္းႏွင့္ ၂၅ဝ ခန္႔မွာ  တတိယႏိုင္ငံသို႔ အေျခခ်ခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္ ဒုကၡသည္ ကယ္ဆယ္ေရး ေကာ္မတီထံမွ သိရသည္။ ထို႔အျပင္ တႏိုင္ငံလံုးရွိ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း ၁၁ ခုတြင္ အထိန္းသိမ္းခံေနရသူ ရခိုင္လူမ်ဳိး ဦးေရ ၃ဝဝ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ (မေလးရွား) ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ကိုထြန္းဝင္းညြန္႔က “က်ေနာ္တို႔ ဗမာရယ္၊ ရခိုင္ေတြရယ္ကို UN က ခြဲျခားဆက္ဆံတယ္။ ျမန္မာျပည္ကလာတဲ့ က်န္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြကိုေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ က်ေနာ္တို႔က်ေတာ့ ေလွ်ာက္လႊာေတာင္ တင္ခြင့္မရဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ကို အသိအမွတ္မျပဳတာလဲလို႔ UN ကို ေမးေတာ့ မင္းတို႔က ဗမာလူမ်ဳိးျဖစ္လို႔ passport (ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္) ရွိတယ္၊ ျပန္လို႔ရတယ္ ဆိုတာေလာက္ပဲ ေယဘုယ်ဆန္ဆန္ ေျဖတယ္’’ ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ား ေကာ္မတီ (မေလးရွား) မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ တဦးကလည္း “ျမန္မာႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသားေတြကို အသိအမွတ္ျပဳကဒ္ ထုတ္ေပးတဲ့ေနရာမွာ ဗမာနဲ႔ ရခိုင္ေတြ မပါေတာ့တာ သတိထားမိတယ္။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လဲေတာ့ က်ေနာ္ မသိဘူး” ဟု ေျပာသည္။

မေလးရွား UNHCR ႐ံုးသို႔ မဇၥ်ိမက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ အမ်ဳိးသမီး Yante Ismail က ၎အေနျဖင့္ အေသးစိတ္ အေျခအေနကို မသိရွိသျဖင့္ ေျပာဆိုရန္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။

ယခုႏွစ္ ဧၿပီလကုန္အထိ မေလးရွား UNHCR သို႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားသူႏွင့္ အသိအမွတ္ျပဳခံရၿပီးသူ စုစုေပါင္း ၈၇၇ဝဝ ဦးေရ ရွိသည့္အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမွာ ၈၁၂ဝဝ ရွိသည့္အထဲတြင္ ခ်င္း (၃၉၁ဝဝ)၊ ႐ုိဟင္ဂ်ာ (၁၈၈ဝဝ)၊ ျမန္မာမူဆလင္ (၅၉ဝဝ)၊ မြန္ (၃၈ဝဝ)၊ ကခ်င္ (၃၆ဝဝ) ႏွင့္ အျခားလူနည္းစုမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း UNHCR (မေလးရွား) ဝဘ္ဆိုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

က်န္အေရအတြက္မ်ားမွာ သီရိလကၤာ၊ ဆိုမားလီး၊ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္မွ ျဖစ္သည္။ ဒုကၡသည္ႏွင့္ ေလွ်ာက္ထားဆဲ အားလံုး၏ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အမ်ဳိးသားမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားျဖစ္သည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အေရအတြက္မွာ ၁၉ဝဝဝ ပင္ ရွိသည္။

မေလးရွားသည္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ၏ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးထားျခင္း မရွိေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ UNHCR ဒုကၡသည္လက္မွတ္ ရရွိထားသူမ်ား၊ ခိုလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံမဲ့မ်ားအား တရားမဝင္ ကူးေျပာင္းလာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေလ့ရွိသည္။ တရားမဝင္ အလုပ္သမားမ်ားကိုလည္း ေငြဒဏ္ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ေလ့ရွိသည္။

ကြာလာလမ္ပူတြင္ တရားမဝင္ အလုပ္သမားအျဖစ္ ေနထိုင္သူ ျမန္မာႏုိင္ငံသားတဦးက “က်ေနာ္တို႔က ရဲဖမ္းမခံရေအာင္ သူမ်ား passport ကို ကပ္ခြာလုပ္ၿပီး ေနတယ္ေလ။ UN ကလည္း အသိအမွတ္မျပဳ၊ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ကဒ္နဲ႔လည္း မရဘူး။ ဖမ္းတာပဲ” ဟု ေျပာသည္။

လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ျခင္း၊ လုပ္အားေပးခိုင္းေစျခင္း၊ စစ္မက္ျဖစ္ပြားျခင္းႏွင့္ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား သိန္းေပါင္းမ်ားစြာသည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသာမက မေလးရွားသို႔ပါ သြားေရာက္ကာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားျခင္းႏွင့္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။