ျမတ္ႏိုး

Statement No.3-2010 of ABFSU

ျပည္သူလူထုသို႔ပန္ၾကားလႊာ

Unity (Poem)

ဧရာဝတီ Thursday, September 23, 2010

အာရွ လစ္ဘရယ္ႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္မ်ား ေကာင္စီ(Council of Asian Liberals and Democrats - CALD)က ေဒၚေအာင္ ဆန္း စုၾကည္ကို တသီးပုဂၢလ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ အဖြဲ႔၀င္ အထိမ္းအမွတ္ ဆုတံဆိပ္ ေပးအပ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းတံဆိပ္ ေပးအပ္ပြဲ အခမ္းအနားကုိ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လီဗာပူးလ္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ၿဗိတိန္ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္မ်ား၏ ႏွစ္ ပတ္လည္ ကြန္ဖရင့္ အတြင္း ယမန္ေန႔က ေပးအပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ အထိမ္းအမွတ္တံဆိပ္ကုိ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕(Burma Campaign - UK )မွ ႏုိင္ငံ တကာ ဆက္ဆံေရး တာ၀န္ခံ ဇိုရာဖန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္စား လက္ခံယူခဲ့ေၾကာင္း CALD အဖြဲ႔၏ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ မနီလာၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့ေသာ CALD ညီလာခံ၏ အမူေဆာင္ ေကာင္စီ အစည္း အေဝးတြင္ ထိုသို႔ ဂုဏ္ ထူးေဆာင္ အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

CALD အဖြဲ႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တုိင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးအတြက္ မတုန္မလႈပ္ ဇြဲႏွစ္ ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားေရး၊ လြတ္ေျမာက္မႈ ႀကိဳးပမ္းေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေရးတို႔ကို ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ ဂုဏ္ထူး ေဆာင္ အဖြဲ႔၀င္ အထိမ္းအမွတ္ တံဆိပ္ ခ်ီးျမႇင့္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။

CALD အဖြဲ႔သည္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၊ မာကတ္တီၿမိဳ႕တြင္ အေျခစိုက္ေသာ အဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္သည္။ 

၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ CALD တြင္ ဖိလစ္ပိုင္ အပါအ၀င္ ထိုင္း၊ ထိုင္ဝမ္၊ သီရိလကၤာ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ စကၤာပူ၊ ပါကစၥတန္၊ ေဟာင္ေကာင္ တို႔မွ ႏိုင္ငံေရး ပါတီဝင္မ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ေကာင္စီ (NCUB) တို႔ပါဝင္သည္။

CALD သည္ ဥေရာပ လစ္ဘရယ္ႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္မ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႔၊ လက္တင္ အေမရိက လစ္ဘရယ္မ်ား ကြန္ရက္တို႔ ႏွင့္လည္း ခ်ိတ္ဆက္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗဲလ္ဆု အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္ မ်ားက ဂုဏ္ျပဳ ဆုေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ၾကသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၁ ႏွစ္တာ ကာလ အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၁၅ ႏွစ္ခန္႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ် ခံထားရသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ၃ လ အလုိ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိ ကန္ ႏိုင္ငံသား ဂြ်န္ ဝီလ်ံ ယက္ေထာ ေနအိမ္အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္မႈျဖင့္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ သည္ဟုဆိုကာ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ ထပ္မံ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ စစ္အစိုးရ အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အမိန္႔ ျဖင့္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၈ လ သို႔ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည္။

By ဦးေက်ာ္ေအာင္လြင္ ၾကာသပေတး, 16 စက္တင္ဘာ 2010 VOA

ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္း အေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ စုိးရိမ္တယ္ဆိုတဲ့ အေျပာမ်ဳိးေတြ လုပ္ေန႐ုံနဲ႔ေတာ့ မထိေရာက္ႏုိင္ဘူးလို႔ NLD ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦး၀င္းတင္က တုံ႔ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢကို ဘာေၾကာင့္မ်ား အခုလို စိတ္ပ်က္ေနရသလဲ ဆိုတာကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၁၀ ခုကို တရား၀င္ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္က ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း (Mr. Ban Ki-moon) က စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာေန႐ံုနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာ့အေရး ျပႆနာေတြက ေျပလည္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ NLD ပါတီရဲ႕ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ဦး၀င္းတင္က ေ၀ဖန္ တုံ႔ျပန္လိုက္ပါတယ္။

NLD ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ဦး၀င္းတင္။
AP
NLD ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ဦး၀င္းတင္။ ၾသဂုတ္ ၃၊ ၂၀၁၀။

“မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းက ျမန္မာျပည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စုိးရိမ္တယ္၊ စုိးရိမ္တယ္ ဆုိေတာ့ ဒီလုိပဲ ဆက္ၿပီး စိုးရိမ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေရွ႕ေလွ်ာက္လည္း စုိးရိမ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚလိမ့္မယ္။ အဲဒီအတုိင္းဆိုရင္ေတာ့ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း ၾကာရင္ေတာ့ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။ အဲဒီလိုဆုိရင္ က်ေနာ္ အခု တက္ၿပီးေတာ့ ေဆးကုသေနတဲ့ အာရွေတာ္၀င္ ႏွလုံးအထူးကု ေဆး႐ုံမ်ား ေရာက္လာမလားလို႔ က်ေနာ္က အဲဒီလိုေတာင္ ေတြးေနမိတယ္ဗ်ာ။”

ဦး၀င္းတင္ဟာ က်န္းမာေရး အားနည္းေနလို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံုတခုမွာ ေဆး၀ါးကုသမႈ ခံယူေနရတာပါ။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ဟာ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အလုပ္မပါတဲ့ ေျပာဆိုမႈေတြနဲ႔ လုပ္ေနလို႔ကေတာ့ အဆင္ေျပလာႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ဦး၀င္းတင္က ေထာက္ျပပါတယ္။

“အနိမ့္ဆုံးအဆင့္ကေတာ့ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ပါပဲ။ ထိေရာက္တဲ့ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈတခု လုပ္ေပးဖို႔ပဲ။ အလုပ္ပါတဲ့ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုခ်က္ေတြ၊ သုံးသပ္ခ်က္ေတြ လုပ္ပါ။ ေနာက္ဆက္တြဲ အလုပ္ပါတာေတြ လုပ္ပါ။ အေရးအႀကီးဆုံးကေတာ့ ဒီစစ္အစုိးရကို ႏုိင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ စြဲတင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ဖို႔ အဆုိတင္ထားတာ ရွိတယ္။ ဒီအဆုိကို ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာ တင္သြင္းဖို႔နဲ႔ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ အတြင္းမွာ ျဖတ္သန္းႏုိင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေပးဖို႔၊ ဒါတခုေပါ့ဗ်ာ။

“သုိ႔မဟုတ္ရင္လည္း အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို သူ႔ရဲ႕ ၾသဇာပိုင္နက္ အတြင္းကေန ညိႇႏႈိင္းၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ အဲဒီလိုပဲ ထင္ပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းကိုယ္တိုင္ ျမန္မာျပည္ကို လာေရာက္ခဲ့ဖူးၿပီး စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့ဖူးပါတယ္။ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာလည္း ျမန္မာျပည္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္သြားၿပီး မေျပမလည္ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာေတြကို ၾကား၀င္ ေစ့စပ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္ ဆိုေပမဲ့လည္း သိသာတဲ့ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြ ေပၚေပါက္မလာခဲ့ပါဘူး။

အခုက်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ပါ၀င္သင့္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ေရး ဖန္တီးေပးဖို႔ စစ္အစိုးရကို ကုလသမဂၢဘက္က အႀကိမ္ႀကိမ္ တိုက္တြန္းေနေပမဲ့လည္း အဓိကက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ မပါ၀င္ဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာ့အေရး တိုက္တြန္း ေျပာဆိုမႈေတြဟာ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးဆိုၿပီး အားမလို အားမရ ျဖစ္ေနၾကတာက အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြတင္ မကပါဘူး။ ျမန္မာျပည္သူေတြထဲမွာလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကုလသမဂၢရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ဘ၀င္မက်ဘဲ ျဖစ္ေနတာပါ။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေတြ၊ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ေတြသာ တေယာက္ၿပီးတေယာက္ ေျပာင္းလဲသြားၾကေပမဲ့ ျမန္မာ့ျပႆနာေတြက မေျပာင္းလဲဘဲ ရွိေနတဲ့အေပၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေဆာင္ရြက္တာေၾကာင့္လို႔ အျပစ္တင္ ေ၀ဖန္မႈေတြကလည္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလာကမွာ မၾကာခဏ ဆိုသလို ထြက္ေပၚေနတတ္ပါတယ္။

VBSW Statement (1-2010)

သန္းေရႊနိုင္   /   ၀၈ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၀  NEJ

ရဟန္းေတာ္မ်ားထဲမွ နယ္ခ်ဲ႕တို႔အား ရဲရဲေတာက္ ေတာ္လွန္ခဲ့သူကား ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမျဖစ္သည္။ သူသည္ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္တပါး ျဖစ္႐ံုသာမက အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ေနထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ အဂၤလိပ္စာတတ္ ရဟန္းေတာ္တပါးျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့သည္မွာ ယခုႏွစ္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၉) ရက္ေန႔တြင္ (၇၁) ႏွစ္ျပည့္ၿပီျဖစ္သည္။

ဆရာတာ္ ဦးဥတၱမအား ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ ႐ူပရပ္၌ အဖ ဦးျမ၊ အမိ ေဒၚေအာင္သူတို႔မွ ခရစ္ ၁၈၇၉ ခု၊ ဒီဇင္ဘာ (၂၇) ရက္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ငယ္နာမည္မွာ ေပၚထြန္းေအာင္ျဖစ္ၿပီး ေမြးခ်င္း (၃) ဦးအနက္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္၏ ညီမွာ ေက်ာ္ထြန္းေအာင္ျဖစ္ၿပီး ညီမမွာ မအိမ္စိုး ျဖစ္သည္။ ညီျဖစ္သူ ေက်ာ္ထြန္းေအာင္သည္ ေနာင္အခါတြင္ ရွင္အရိယဘြဲ႔ျဖင့္ ရဟန္းျဖစ္ေတာ္မူသည္။

ဆရာေတာ္ ေပၚထြန္းေအာင္သည္ (၁၆) ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိဘမ်ားက ရွင္သာမေဏ၀တ္ေပးသျဖင့္ ‘ရွင္ဥတၱမ’ ဟု တြင္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ရွင္သာမေဏ စာျပန္ပဲြ၌ ပထမရခဲ့သျဖင့္ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေသာ ရွမ္းအမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ဆရာေတာ္အား သားအျဖစ္ ေမြးစားကာ ကာလကတၱား (ယခု ကိုးလ္ကတၱား) ၿမိဳ႕သို႔ပို႔၍ ပညာသင္ေစသည္။ ကာလကတၱားတြင္ သံုးႏွစ္ခန္႔ေနၿပီး အဂၤလိပ္ဘာသာ (၁၀) တန္း အဆင့္ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္ႂကြလာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း ပခုကၠဴၿမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္၍ ေရစႀကိဳတိုက္တြင္ ဗုဒၶဘာသာစာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို သာမေဏ၀တ္ျဖင့္ ဆက္လက္သင္ၾကားသည္။ ထိုသို႔သင္ၾကားေနစဥ္ပင္ ဆရာေတာ္အား ေဆြမ်ဳိးနီးစပ္ေတာ္စပ္သူ ဘံုေဘဘားမားကုမၸဏီ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္က ပၪၥင္းဒါယကာျပဳလ်က္ ရဟန္းခံေပးခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္သည္ ရဟန္း၀တ္ႏွင့္ပင္ ကာလကတၱားၿမိဳ႕သို႔ တဖန္ျပန္သြားသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ အိႏိၵယတြင္ရွိခိုက္ အမ်ဳိးသားေကာလိပ္တခုတြင္ ပါ႒ိႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာစာေပဆိုင္ရာမ်ားကို ဧည့္ပါေမာကၡအျဖစ္ သင္ၾကားေပးခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ သကၠတ၊ ဘဂၤါလီ၊ နာဂရီ စေသာ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴစာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို သင္ၾကားခဲ့သည္။ အိႏိၵယတြင္ သီတင္းသံုးေနစဥ္အတြင္း ဆရာေတာ္အား ဟိႏၵဴမဟာဆပ္ဗာအသင္းႀကီး၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲ့ၾကသည္။

အိႏိၵယတြင္ (၈) ႏွစ္မွ် သီတင္းသံုးခဲ့ၿပီးေနာက္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီၿမိဳ႕သို႔ ပညာသင္သြားခဲ့သည္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ ႐ုရွား- ဂ်ပန္စစ္ပဲြ (၁၉၀၄-၀၅) ၌ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကဲ့သို႔ေသာ ႏုိင္ငံငယ္ေလးက ႐ုရွားကဲ့သို႔ အင္အားႀကီးမားေသာ ႏိုင္ငံအား အႏုိင္ရလိုက္ေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ဂ်ပန္အား အထင္ႀကီးေလးစားကာ ဂ်ပန္သို႔ ပညာသင္ထြက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တြင္ တိုက်ိဳၿမိဳ႕ ဗုဒၶဘာသာသိပၸံေက်ာင္းႀကီး၏ ဥကၠ႒ အမတ္ႀကီး အိုတာနီ (ထိုစဥ္က စက္မႈလက္မႈ၀န္ႀကီး) ၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈျဖင့္ ဂ်ပန္ဘာသာစကားကို (၂) ႏွစ္ခန္႔ သင္ယူခဲ့သည္။ ယင္းေက်ာင္း၌ပင္ ဆရာေတာ္သည္ သကၠတႏွင့္ ပါဠိဘာသာကို ဘာသာေဗဒပါေမာကၡအျဖစ္ ျပန္လည္ပို႔ခ်ေပးခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္ ဂ်ပန္ျပည္၌ ရွိေနစဥ္တြင္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ေခတၱေရာက္ရွိေနေသာ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားကလည္း ဆရာေတာ္၏ ၾသ၀ါဒခံယူၾကသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမက တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဂ်ပန္ျပည္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လ်က္ တ႐ုတ္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးကို မည္သို႔မည္ပံုေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း နည္းေပးလမ္းျပ ၫႊန္္ၾကားေျပာျပခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္က ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအား အထူးၾကည္ညိဳေလးစား၍ သူႏွင့္အတူ တ႐ုတ္ျပည္ လိုက္လည္ရန္ ပင့္ဖိတ္ေလသည္။ ဆရာေတာ္သည္ တကၠသိုလ္မွ ခြင့္သံုးလယူၿပီးလွ်င္ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္၌ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္အတူ ဂ်ပန္မွ ကိုးရီးယား၊ ကိုရီးယားမွ ဆိုက္ပန္၊ ဆိုက္ပန္မွ မန္ခ်ဴးကိုး၊ မန္ခ်ဴးကိုးမွ က်ိဖု၊ က်ိဖုမွ ပီကင္း၊ ပီကင္းမွ ဟန္ေခ်ာင္၊ နန္ကင္း၊ ရွန္ဟိုင္း၊ အမြိဳင္ၿမိဳ႕ အသီးသီးသို႔ ခရီးလွည့္လည္ခဲ့သည္။

ထိုေခတ္ထိုအခါက ျမန္မာလူမ်ိဳးတဦးအေနျဖင့္ ထိုမွ်မ်ားျပားေသာ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားသို႔ လွည့္လည္သြားလာျခင္း၊ အခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေနထိုင္မႈျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္းမွာ အံ့ခ်ီးဖြယ္ပင္ျဖစ္ေလသည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဂ်ပန္ျပည္၌ ပါေမာကၡလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆြမ္းစရိတ္ေလာက္သာယူ၍ ေစတနာျဖင့္ သင္ၾကားျပသခဲ့ေပသည္္။ ဂ်ပန္မွအျပန္ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ယင္းမွတဆင့္ တ႐ုတ္ျပည္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွတဆင့္ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားရွိ ဆိုင္ဂံု (ယခု ဗီယက္နမ္ဆိုရွယ္လစ္သမၼတႏိုင္ငံ၊ ဟိုခ်ီမင္းၿမိဳ႕ေတာ္) သို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ျပန္လည္ႂကြေရာက္လာသည္။

ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္ႂကြၿပီးေနာက္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ခရီးလွည့္ကာ ၀ံသာႏုရကၡိတ ေခၚ အမ်ိဳးဂုဏ္ေစာင့္ထိန္းေရး၊ တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္အေၾကာင္း ေဟာေျပာကာ “၀ံသာႏု” အသင္းမ်ား တတိုင္းျပည္လံုးအႏွံ႔ ဦးေဆာင္စည္း႐ံုး ဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ ထိုအခါ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက စစ္ပုလိပ္မ်ားျဖင့္ ၎အစုအဖဲြ႔မ်ားကို လိုက္လံၿဖိဳခြင္းခဲ့ေလသည္။

ဆရာေတာ္သည္ နိုင္ငံေရးတရားမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္း ေဟာေျပာတတ္သည့္အတိုင္း သံဃာေတာ္မ်ားအား ေက်ာင္းတြင္သာ က်ိန္း၍ မေနၾကရန္ႏွင့္ တိုင္းျပည္သည္ ကြၽန္ဘ၀သို႔ သက္ဆင္းေန၍ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား ကြၽန္ဘ၀ေရာက္ေနေၾကာင္း၊ ကြၽန္မ်ားကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာမွာလည္း ကြၽန္ဘာသာႏွင့္ ကြၽန္သာသနာပင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကြၽန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ သံဃ့ာသမဂၢီအသင္းအဖဲြ႔မ်ား ဖဲြ႔စည္းကာ လြတ္လပ္ေရးရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ေဟာေျပာခဲ့ေလသည္။

သို႔ကလို ဆရာေတာ္၏ ရဲရဲေတာက္ မိန္႔ခြန္းမ်ားေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအား အဂၤလိပ္အစိုးရ ၁၉၂၁ ခု မတ္လ (၃၁) ရက္ေန႔တြင္ အစိုးရအား အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ တရားေဟာေျပာမႈဟုဆိုကာ ရာဇသတ္ႀကီး ဥပေဒပုဒ္မ ၁၂၄ (က) အရ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္၊ ေဒးဒရဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာင္းကုန္းၿမိဳ႕တြင္ ဖမ္းဆီးခဲ့ေပသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ႏိုင္ငံေရးျဖင့္ ပထမဆံုး အျပစ္ေပးခံရေသာ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္တပါးျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္အား ဖမ္းမိန္႔ထုတ္ခဲ့သူမွာ အေရးပိုင္ ဦးဘိုးလွ (သမၼတ ေဒါက္တာဘဦး၏ဖခင္) ျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္အား ေက်ာင္းကုန္းမွ အစိုးရသေဘၤာျဖင့္ မအူပင္တရား႐ံုးသို႔ ေခၚေဆာင္ကာ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ (၁၂) လ အျပစ္ေပးၿပီး မအူပင္ေထာင္၌ အက်ဥ္းခ်ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ အက်ဥ္းခံသည့္ေန႔မွစ၍ သကၤန္းခြၽတ္၍ ေထာင္အ၀တ္ကို ၀တ္ဆင္ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၂ ခု ဇြန္လ (၂၆) ရက္ေန႔ မအူပင္ေထာင္မွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အစိုးရအား ဦးမၫြြတ္ဘဲ ဆက္လက္၍ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔လွည့္ကာ ႏုိင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာေျပာခဲ့ေလသည္။

ဤသို႔ျဖင့္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၄ ခု ေအာက္တိုဘာလ (၁၆) ရက္ေန႔တြင္ ရာဇသတ္ပုဒ္မ ၁၂၄ (က) ျဖင့္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ (၃) ႏွစ္ ထပ္မံအျပစ္ေပးခံရကာ ဒုတိယအႀကိမ္ အက်ဥ္းက်ခဲ့ျပန္သည္။ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ အက်ဥ္းမွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာျပန္သည္။ ေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕အနယ္နယ္သို႔ လွည့္လည္၍ အမ်ဳိးသားႏိုးၾကားေရးတရားမ်ားကို ေဟာၾကားရာ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္တြင္ တတိယအႀကိမ္ အဖမ္းခံရျပန္သည္။

ဤသို႔လွ်င္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ လြတ္လပ္ေရးမရမီ သူ႔ကြၽန္ဘ၀တေလွ်ာက္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္တိုင္ေအာင္္ အက်ဥ္းခ်ျခင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ခံခဲ့ရေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္သည္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္းကာ ၁၉၃၉ စက္တင္ဘာလ (၉) ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ပ်ံလြန္ေတာ္မူစဥ္က ဆရာေတာ္၏ သက္ေတာ္မွာ (၆၀) ႏွစ္ ရွိ၍ သိကၡာေတာ္မွာ (၄၁) ၀ါ ရွိၿပီျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ေဆး႐ံုမွ ယူေဆာင္၍ မပုပ္မသိုးေအာင္ ေဆးရည္စိမ္ၿပီး မွန္ေခါင္းသြင္းကာ ပုဇြန္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေညာင္တုန္းေက်ာင္း၌ ထား၍ စ်ာပနအခမ္းအနား က်င္းပခဲ့သည္။ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီး (၃) ရက္ေျမာက္ေန႔ စက္တင္ဘာ (၁၁) ရက္ေန ့တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဦးဘ ဦးစီး၍ ဆရာေတာ္၏ အႏိၱမစ်ာပနကို စည္ကားစြာ က်င္းပခဲ့ေလသည္။ ဆရာေတာ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီး (၉) ႏွစ္မွ်ၾကာေသာ္ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးသည္ ဆရာေတာ္ ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့သည့္ လံုး၀လြတ္လပ္ေရးပန္းတိုင္သို႔ အေရာက္ခ်ီတက္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူကို မွတ္တမ္းတင္ေသာအားျဖင့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ ဗာရာဏသီၿမိဳ႕ရွိ နာဂရီပရက်ာရ္နီဆဘာ အမည္ရွိေသာ စာေပအဖဲြ႔အစည္းတခုက ထုတ္ေ၀သည့္ ဟိႏၵဴဘာသာစြယ္စံုက်မ္းတြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပဲြေခါင္းေဆာင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကို တခမ္းတနား ေရးသားေဖာ္ျပထားေလသည္။ ဂ်ပန္နို္င္ငံကလည္း ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက ဂ်ပန္ဘာသာျဖင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအေၾကာင္း စာအုပ္မ်ား ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ၾကသည္။ တခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံေက်ာင္းသံုးစာအုပ္မ်ား၌လည္း ဆရာေတာ္၏ အထၳဳပၸတိၱအက်ဥ္းကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားေစသည္။

သို႔ကလို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးဗိမာန္ႀကီးကို ဦးစြာပႏၷက္ခ်ေပးခဲ့သည့္ ေက်းဇူးရွင္ အာဇာနည္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမကို ေနာင္လာေနာက္သားတုိ႔ အၿမဲတေစ သတိတရရွိေစရန္အတြက္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ သမဂၢအဖဲြ႔က ဦးစီးကာ ၁၉၄ရ ခု စက္တာဘာ (၉) ရက္ေန႔တြင္ အခမ္းအနားတရပ္ကို ေရႊတိဂံုေျခရင္းရွိ ပုလိပ္သမဂၢ အေဆာက္အအံု၌ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ထိုေန႔ကိုပင္ “ဦးဥတၱမအထိမ္းအမွတ္ေန႔” အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း က်င္းပလာခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ဦးဥတၱမအသင္းႏွင့္ ဦးဥတၱမပန္းၿခံတို႔ကို တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ဦးဥတၱမပန္းၿခံတြင္ ဆရာေတာ္အား ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ၁၉၆၃ ဇန္န၀ါရီလ (၁၀) ရက္ ၾကာသပေတးေန႔၌ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ေၾကး႐ုပ္တုကို သြန္းလုပ္ စိုက္ထူခဲ့ေလသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္လည္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈသမိုင္း၌ အနစ္နာခံကာ လူထုအား ႏိုင္ငံေရးအသိအျမင္ ႏုိးၾကားလာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအား ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ စက္တင္ဘာလ (၉) ရက္ေန႔က်ေရာက္တိုင္း ဦးဥတၱမေန႔အျဖစ္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္း ေတာင္ဘက္ေျခရင္းရွိ ကန္ေတာ္မင္ပန္းၿခံကို ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရက ဆရာေတာ္အား ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ဦးဥတၱမပန္းၿခံဟု မွည့္ေခၚခဲ့ေလသည္။

ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ေန၀င္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအစိုးရလက္ထက္တြင္ ႏိုင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ေပၚေပါက္လာမည္ကို အေၾကာက္လြန္၍ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ အမိန္႔ျဖင့္ တနိုင္ငံလံုးတြင္ ဦးဥတၱမေန႔ က်င္းပမႈကို ပိတ္ပင္တားဆီးလိုက္ေလသည္။ ထိုမွ်သာမက ဦးဥတၱမပန္းၿခံကိုလည္း ကန္ေတာ္မဂၤလာပန္းၿခံဟု အမည္ေျပာင္းလဲလိုက္ေလသည္။ ထိုနည္းတူစြာ နအဖစစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္လည္း ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၏ အေၾကာင္းကို စာနယ္ဇင္းမ်ား၌ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းကို စာေပစိစစ္ေရးဌာနမွ ပိတ္ပင္လိုက္သည္မွာ ယေန႔တိုင္ေအာင္ပင္ျဖစ္သည္။

မည္သို႔ဆိုေစ ယခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၉) ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔တြင္ ဆရာေတာ္အား ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ဆရာေတာ္၏ ႏုိင္ငံေရးပံုရိပ္လႊာကို ေခတ္ၿပိဳင္တြင္ ေရးသား၍ ေက်းဇူးဆပ္လိုက္ရေပသည္။     ။

Boycott Vol.3

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႔ေရးကိစၥကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက
ဦးစီး ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ၿပီး ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္က ဘယ္လို နည္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတာ အဆံုးအျဖတ္ေပးဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ (Amnesty International) က တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားၫႊန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရိွမရိွ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ အေရးတႀကီး ဖဲြ႔စည္းေရး မၾကာခင္ က်င္းပေတာ့မယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကေန ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ လန္ဒန္အေျခစိုက္
ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔က ေတာင္းဆိုလိုက္တာပါ။ စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရလံုၿခံဳေရး တပ္ေတြက အရပ္သား လူထုအေပၚမွာ စံနစ္တက် ညႇင္းပမ္း သတ္ျဖတ္မႈေတြ ရိွတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြကို အေလးေပး စံုစမ္းဖို႔ AI အဖဲြ႔က တိုက္တြန္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ဆိုရင္ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း မူစလင္ေတြ၊ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္းက တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို စံုစမ္းဖို႔လိုတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ဖက္ျခမ္းမွာ လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ဥပေဒေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ
လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္မႈရိွမရိွ စံုစမ္းဖို႔လိုတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ရိွအားျဖင့္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ေရး ကိစၥကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ၿဗိတိန္၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေတးလ်၊ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံနဲ႔ စလိုဗက္ကီးယား ႏိုင္ငံတို႔က ေထာက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဥေရာပႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕လည္း မၾကာခင္ ပူးေပါင္း ပါ၀င္လာၾကလိမ့္မယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီကိစၥ အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ ေပၚလာဖို႔ရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ဦးစီး ဦးေဆာင္လုပ္ဖို႔ လိုမယ္လို႔ AI အဖဲြ႔ရဲ႕ ၀ါရွင္တန္ရံုး ဒါရိုက္တာ T. Kumar က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႔စည္းေရးကိစၥကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဦးစီး ဦးေဆာင္လုပ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖဲြ႔ႀကီးက ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံ အမ်ားစုက မၾကာမၾကာ အဆိုတင္သြင္းတာေတြ ရိွေပမဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ တရုတ္၊ ရုရွား စတဲ့ ကမၻာ့အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တတိယ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕က ဒီအဆိုေတြကို ကန္႔ကြက္ပယ္ခ်တာေတြ ရိွခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတေခါက္မွာေရာ  ျမန္မာလူ႕အခြင့္အေရးကိစၥ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ေရး ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား ေတြးစရာပါ။ မစၥတာ T.Kumar ကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်လမ္းေတြ ရိွတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
“ဒါေတြက လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအတြင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ အခု ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ဖို႔ ကိစၥကို အျခားနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္လို႔ရပါတယ္။ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကတဆင့္ ေဆာင္ရြက္လို႔ရတဲ့နည္း ရိွသလို လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကတဆင့္
ဆံုးျဖတ္လို႔ရတဲ့ နည္းလည္း ရိွပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြရိွမရိွ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ဖို႔ကိစၥကို ကုလသမဂၢရဲ႕
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္ အိုေဟးကင္တာနား က အခုႏွစ္ဆန္း မတ္လ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကို အဆိုျပဳ တင္ျပၿပီးကတည္းက ဒီကိစၥက အေတာ္ေလး က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြေရာ ႏိုင္ငံႀကီးအခ်ိဳ႕ ကပါ ေထာက္ခံလာၾကေပမဲ့လို႔ အဆံုးအျဖတ္ ေပးပါလို႔ တိုက္တြန္းခံေနရတဲ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း ဆီကေတာ့ တုံ႔ျပန္သံ ဘာမွ မၾကားရေသးပါဘူး။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ AI အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကတည္းက ကရင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ပဲခူးတိုင္း အေရွ႕ဖက္ျခမ္းေတြက အရပ္သား ျပည္သူလူထုအေပၚ စံနစ္တက် လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေတြကို မွတ္တမ္းျပဳထားၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ဖက္ျခမ္းေဒသမွာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရိွတယ္လို႔ အစီရင္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ၁၉ ခု ရိွထားေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာဖို႔ ပ်က္ကြက္ေနတယ္ ဆိုတာကို AI အဖဲြ႔ႀကီးက ေထာက္ျပထားပါတယ္။