ျမတ္ႏိုး

ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စာေပအႏုပညာ (၄၇)

ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈမွာ ျမန္မာေတြ ဇာတိမာန္ ထက္သန္ဖို႔ စာေပနဲ႔ ႏႈိးေဆာ္တဲ့ ဇာတိမာန္စာဆိုေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲက အထင္ရွားဆံုး ပုဂၢဳိလ္ကေတာ့ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးက ျမန္မာ့ရာဇဝင္ သမိုင္းအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ တိမ္ျမဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာစာေပ အေရးအသားေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရင္း ဇာတိမာန္နဲ႔ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ကို ရွင္သန္ႏိုးၾကားေအာင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းနဲ႔အတူ ဇာတိမာန္ ရွင္သန္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူတစ္ဦးကေတာ့ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီးဟာ အႏု အယဥ္ အခန္႔ အဖြဲ႔အႏြဲ႔ ေကာင္းမြန္လွတဲ့ ေလးခ်ဳိး၊ ေတးထပ္၊ ရတု စတဲ့ ကဗ်ာလကၤာမ်ားကို ေရးသားခဲ့သူျဖစ္တဲ့အျပင္ နီတိစာေပေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ အက်ဳံးဝင္တဲ့ ျမန္မာ့ဒႆနိက အေတြးအေခၚတို႔ကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီး ၂ ဦးစလံုးနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ၾသဇာမကင္းတဲ့ စာေရးဆရာတို႔ ပူးေပါင္းမိခဲ့တဲ့အတြက္ ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ ေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ ဒဂုန္မဂၢဇင္းဟာ ျမန္မာစာေပ နဲ႔ အႏုပညာ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ ျပန္လည္ရွင္သန္ဖို႔ အဓိက တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ မဂၢဇင္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒဂုန္ စာေရးဆရာ ပရိသတ္ထဲမွာ လူငယ္ လူႀကီး ေရာျပြမ္းေနၿပီး ဆရာႀကီး ၂ ဦး ညီညြတ္ၾကသလို သူတို႔ ၂ ဦးရဲ႕ ပရိသတ္ေတြကလည္း ညီညြတ္ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီး ကို ၁၈၇၈ ခုႏွစ္က မံုရြာၿမိဳ႔နဲ႔ ၇ မိုင္အကြာ ေညာင္ျဖဴပင္ရြာမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ငယ္မည္ ေမာင္သန္႔စင္ ျဖစ္ၿပီး လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ တပည့္ျဖစ္တာနဲ႔ ရွင္အမည္ ပ႑ိတ ေပါင္းၿပီး လယ္တီပ႑ိတ လို႔ အမည္တြင္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ သာမေဏဝတ္လိုက္ လူဝတ္လဲလိုက္ ရွိခဲ့ၿပီး အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ စတုတၳအႀကိမ္ သာမေဏဝတ္တဲ့အခါမွာေတာ့ ရဟန္းအျဖစ္ပါ အသက္ ၃ဝ အထိ သာသနာ့ေဘာင္မွာ ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သာသနာ့ေဘာင္က ထြက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ငယ္မည္ ေမာင္သန္႔စင္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေမာင္ႀကီး လို႔ပဲ အမည္တြင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီး လို႔ အမည္တြင္ခဲ့ပံု ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာဦးေမာင္ႀကီးဟာ ၁၉၁၂ ခုႏွစ္မွာ စတင္ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပထမဆံုး မဂၢဇင္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့အလင္းမဂၢဇင္းရဲ႕ အယ္ဒီတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ ဦးေမာင္ႀကီးဟာ ျမန္မာမဂၢဇင္းေလာကရဲ႕ ပထမဆံုး အယ္ဒီတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ အဲဒီမဂၢဇင္းဟာ ဆရာ ဦးေမာင္ႀကီးနဲ႔ ဦးေရႊၾကဴးတို႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈ၊ ပထမ ကမၻာစစ္အတြင္း စစ္ေၾကးနန္း စစ္သတင္းေတြ ေဖာ္ျပႏိုင္မႈေတြေၾကာင့္ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မူရင္း ၁ လ တစ္ႀကိမ္ ထုတ္ေဝေနရာက ၁၅ ရက္ တစ္ႀကိမ္၊ အဲဒီေနာက္ ေန႔စဥ္ထုတ္ ‘ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ’ အျဖစ္ ထုတ္ေဝခဲ့ရတဲ့အထိ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အဂၤလိပ္အစိုးရရဲ႕ ၿငိဳျငင္မႈေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုး ရပ္လိုက္ရပါတယ္။

ဆရာႀကီးက ‘မႏၲေလး ခင္ေမာင္’၊ ‘ယုဝတီ ခင္တုတ္’ စတဲ့ ကေလာင္အမည္ေတြနဲ႔လည္း ဝတၳဳ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့စာေပသမိုင္းရဲ႕ ပထမဆံုး ရာဇဝင္ဝတၳဳဟာ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီးရဲ႕ ‘နတ္ရွင္ေနာင္ ရာဇဝင္ဝတၳဳ’ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးက ျမန္မာရာဇဝင္ကို အထင္ေသးသူေတြကို အထင္ႀကီးေအာင္ ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ရာဇဝင္ဝတၳဳနဲ႔ ရွစ္လံုးဖြဲ႔ ကဗ်ာေတြကို စတင္ေရးသားသူဟာ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ႀကီးျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ ပါဠိဘာသာျပန္၊ ဗုဒၶြဘာသာက်မ္း၊ ရာဇဝင္ဝတၳဳ၊ ကဗ်ာ စတဲ့ စာေပက်မ္းေပါင္း ၅ဝဝ ေက်ာ္ ေရးသားခဲ့တဲ့အတြက္ စာေပအမ်ားအျပား ေရးသားႏိုင္သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ပါဠိ ျမန္မာ ၂ ဘာသာ ကြၽမ္းက်င္သလို စာေပအရာမွာ ႏွံ႔စပ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့အတြက္ အဂၤလိပ္အစိုးရ လက္ထက္မွာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ မဟာဝိဇၨာဘြဲ႔ ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။

ဆရာ ဦးေမာင္ႀကီးဟာ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ၿပီးေနာက္မွာ ႏိုင္ငံေရးထဲ တျဖည္းျဖည္း ဝင္ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဆရာႀကီး ၂ ဦးစလံုးက လူငယ္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈမွာ စိတ္တူသေဘာတူ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ကူးရွိၾကပါတယ္။ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး ေပၚေပါက္လာတဲ့အခါ ဆရာဦးေမာင္ႀကီးက တို႔ဗမာအစည္းအရံုး အဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး နာမက်န္းျဖစ္လို႔ အိပ္ရာထဲ လဲေနတဲ့အခ်ိန္မွာေတာင္ သဝဏ္လႊာပို႔ၿပီး သခင္ဦးေမာင္ႀကီးအျဖစ္ ခံယူခဲ့ပါတယ္။

ဆရာႀကီးရဲ႕ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ အေျခခံမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စာေရးဆရာ ေမာင္ထင္က

“ဆရာႀကီး စီရင္ေရးသားေသာ ခင္ျမင့္ႀကီးကဲ့သို႔ေသာ ကာလေပၚဝတၳဳကို ဖတ္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ နတ္ရွင္ေနာင္ကဲ့သို႔ေသာ ရာဇဝင္ဝတၳဳကို ဖတ္သည္ျဖစ္ေစ၊ နီတိမဥၨရီကဲ့သို႔ေသာ ဒႆနက်မ္းကို ဖတ္သည္ျဖစ္ေစ ဆရာႀကီး၏ မ်ဳိးရိုးဇာတိကို ခင္မင္ေလးစားတတ္ေသာစိတ္ဓာတ္၊ ကာလသား ကာလသမီးတို႔၏ တိုးတက္ေရးကို ေရွးရႈေသာ အာသီသ၊ ျမန္မာတည္းဟူေသာ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ လြတ္ေျမာက္ေရးကို ေမွ်ာ္လိုေသာဆႏၵ စသည္တို႔ကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔ ေတြ႔ၾကရသည္။ မူလ ဓာတ္ခံကား မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ ဓာတ္ခံျဖစ္ေလရာ ပရိသတ္တို႔၏ အႀကိဳက္ကိုလိုက္၍ တီတီတာတာ ဖြဲ႔ႏြဲ႔ေနသည္ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္သည္ သူ၏ အဇၥ်တၱသႏၱာာန္တြင္ အၿမဲကိန္းေအာင္းလ်က္ရွိသည္။”လို႔ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ ခ်ယ္ရီမဂၢဇင္းမွာ ‘ႏုယဥ္ခန္႔သန္႔’ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေရးသားခဲ့ဖူးပါတယ္။

ဆရာ ဦးေမာင္ႀကီးအေနနဲ႔ ေရွးေဟာင္းစာေပ အေရးအသားေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေပမယ့္ ေခတ္မီတဲ့ အယူအဆ ရွိသူျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာႀကီးက သူသတင္းစာေလာကထဲ ဝင္ေရာက္တဲ့အခါ ဦးေရႊၾကဴး၊ ဦးေရႊဇံေအာင္ စတဲ့ တိုးတက္တဲ့အျမင္ရွိသူေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ခဲ့ၿပီး သူတို႔ဆီက ရတဲ့ အေနာက္တိုင္း စာေပ ဗဟုသုတေတြကို ျမန္မာ့ပစၥည္းျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္ဆန္တယ္ ဆိုတဲ့ သူ႔စာေပအေရးအသားေတြဟာ ‘ဘိုဆန္တယ္’ ဆိုတဲ့ သေဘာမဟုတ္ဘဲ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းၿပီး ေခတ္မီပညာ ဗဟုသုတေတြ ဆည္းပူးဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့ သေဘာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာဦးေမာင္ႀကီးဟာ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ စာေပအေျမာက္အျမား ေရးသားျပဳစုခဲ့တာေၾကာင့္ အသက္ ၅၅ ႏွစ္ခန္႔မွာ မူးေဝတဲ့ ေရာဂါ စြဲကပ္ၿပီး ရန္ကုန္ကေန မံုရြာကို ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး လြတ္လပ္ေရး မရခင္ ၉ ႏွစ္ေလာက္အလို ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ အနိစၥေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားလာတဲ့ကာလမွာ ဆရာႀကီး ကြယ္လြန္ခဲ့ရတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီကာလမွာ ဆရာႀကီး ရွိေနေသးရင္ေတာ့ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမွာ သူ႔ရဲ႕ ကေလာင္စြမ္းနဲ႔ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။

စာေရးဆရာ ေမာင္ထင္ကေတာ့ အခ်ိန္ေစာၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့လို႔ ဆရာ ဦးေမာင္ႀကီးရဲ႕ မူလဓာတ္ခံနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အာသီသတို႔ မေပၚမလြင္ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အကယ္၍မ်ား ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းနဲ႔ အတူ အသက္ထက္ဆံုး လူ႔ျပည္မွာ ေနသြားရမယ္ဆိုရင္ မ်ဳိးခ်စ္ စာဆိုႀကီးအျဖစ္ လယ္တီပ႑ိတ သခင္ဦးေမာင္ႀကီး လို႔ အမည္တြင္ေကာင္း တြင္လိမ့္မယ္လို႔ ေတြးေတာမိပံုကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလို စာေပအႏုပညာရွင္ေတြ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရွင္သန္ေပၚေပါက္ႏိုင္မွသာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စာေပယဥ္ေက်းမႈနဲ႔အတူ တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္၊ ေခတ္ေဟာင္း ေခတ္ဆိုးေတြကေန ေခတ္သစ္အသိုက္အၿမံဳေတြဆီ ခ်ီတက္ႏိုင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္သူမ်ား ေအးခ်မ္းတဲ့အရိပ္ေအာက္မွာ ေနထိုင္ခြင့္ ရရွိပါေစ။ ။

ထိန္လင္း (၂၁၊ ၇၊ ၂ဝဝ၉)

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ ေနာ္ေဝအေျခစိုက္ ဒီမုိကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ၏ ထုတ္လႊင့္ခ်က္အား ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။